Sau 1 năm, dự án NMGT Sơn La vẫn là bãi đất trống.
KTNT – Cách đây hơn một năm, dự án Nhà máy Gang thép (NMGT) Sơn La được khởi công xây dựng với tổng vốn đầu tư 1.600 tỷ đồng, dự kiến hoàn thành giai đoạn 1 vào năm 2012. Tuy nhiên, đến nay, dự án vẫn là… bãi thả bò.
“Nước cờ” lãng phí!
Ngày 14/5/2011, lễ khởi công dự án NMGT Sơn La (thuộc Công ty cổ phần Gang thép Sơn La) diễn ra hết sức hoành tráng tại bản Giang, thị trấn Ít Ong (huyện Mường La). Đây là một trong những dự án trọng điểm của Sơn La năm 2011 với tổng vốn đầu tư 1.600 tỷ đồng, được xây dựng trên diện tích 11ha. Dự kiến NM có công suất 300.000 tấn gang, thép/năm; trong đó, giai đoạn 1 đầu tư 850 tỷ đồng, hoàn thành vào năm 2012, công suất 150.000 tấn. NM đi vào hoạt động sẽ tạo việc làm ổn định cho hơn 400 lao động địa phương.
Theo kế hoạch, NM sẽ khai thác tiềm năng, thế mạnh của các điểm mỏ quặng trong vùng như: sắt Mường Trai, sắt Py Toong, sắt Pha Thoóng, sắt Suối Cù,… và các điểm mỏ quặng lăn nhỏ. Việc xây dựng NM sẽ có tác động tích cực cho ngành công nghiệp Sơn La, đặc biệt là công nghiệp nặng phục vụ các sản phẩm cơ khí, nhà máy thủy điện, xi măng…
Tuy nhiên, giữa tháng 9/2012, có mặt tại khu đất xây dựng NMGT Sơn La, chúng tôi thấy mới chỉ có một phần được san lấp, giải phóng mặt bằng. Ông Lò Văn La, người dân sống ở khu vực này chia sẻ: “Trong khi người dân phải tận dụng từng diện tích để trồng ngô, rau màu thì đất ở đây lại bị bỏ hoang”.
Theo tìm hiểu của phóng viên, một trong những nguyên nhân khiến dự án “đắp chiếu” là do sự nóng vội của cơ quan chức năng trong khâu thẩm định, đánh giá trữ lượng quặng tại mỏ sắt Mường Trai (Mường La), dẫn đến việc quyết định đầu tư dự án NMGT Sơn La công nghệ lò đứng lạc hậu, hiệu quả thấp và khó đáp ứng về mặt môi trường thay bằng thực hiện theo chủ trương của Chính phủ quy hoạch phát triển các NMGT quy mô 500.000 tấn/năm.
“Nước cờ” nóng vội còn thể hiện ở việc NM khởi công từ 14/5/2011 nhưng đến ngày 19/10/2011, Công văn 804/STNMT-KS của Sở Tài nguyên và Môi trường (TNMT) tỉnh Sơn La gửi Công ty cổ phần Gang thép Sơn La vẫn khẳng định: Hồ sơ xin cấp phép khai thác khoáng sản của công ty chưa đúng và đầy đủ theo quy định của Luật Khoáng sản 2010 như: Chưa có bản đồ khu vực khai thác khoáng sản; chưa có quyết định phê duyệt đánh giá trữ lượng khoáng sản; chưa có văn bản xác nhận vốn của chủ sở hữu, phải chứng minh được vốn chủ sở hữu ít nhất bằng 30% tổng số vốn đầu tư của dự án đầu tư khai thác khoáng sản và có xác nhận của cơ quan quản lý tài chính Nhà nước bằng văn bản; chưa có quyết định phê duyệt dự án đầu tư khai thác khoáng sản…
Ông Phan Tiến Diện, Trưởng phòng TNMT huyện Mường La cho biết: “Theo đề nghị của công ty, huyện phải giải phóng mặt bằng sớm để tập kết dây chuyền trong tháng 12/2011, chúng tôi làm ngày, làm đêm để bàn giao mặt bằng nhưng sau lễ khởi công họ đảo qua đảo lại chút ít rồi bỏ đó″.
Giải thích cho việc nhà máy tạm dừng thi công, ông Nguyễn Đình Phong, Trưởng phòng Quản lý công nghiệp (Sở Công Thương Sơn La) cho rằng: “Biết là lãng phí nhưng nếu tiếp tục đầu tư xây dựng nhà máy công suất 300.000 tấn/năm như dự định ban đầu thì sẽ không có lãi”.
“Đắp chiếu” đến bao giờ?
Dẫn chúng tôi “mục sở thị” khu đất xây dựng NM vẫn bỏ không, làm bãi chăn bò của người dân, ông Lê Văn Ấu, Phó giám đốc NMGT Sơn La cho biết: “Hiện NM chưa triển khai hoạt động gì, ngay cả tôi được trả lương 10 triệu đồng/tháng nhưng cũng chẳng có việc gì làm”.
Theo ông Phong, nguyên nhân của sự chậm trễ này là do phải thay đổi công nghệ, nâng quy mô dự án từ 300.000 tấn/năm lên 500.000 tấn/năm. Bởi, nếu tiếp tục đầu tư sản xuất theo công nghệ 150.000 tấn/năm (giai đoạn 1) sẽ bị lỗ vì kinh phí xử lý môi trường, điện năng, than quá cao và Chính phủ cũng đã có ý kiến, Bộ Công Thương vào cuộc xem xét, tư vấn nên đầu tư công nghệ hiện đại mới có lãi.
“Nếu NM có công suất 500.000 tấn/năm đi vào hoạt động sẽ đóng góp cho tỉnh 1.000 tỷ đồng/năm, tạo việc làm cho 500-700 lao động”, ông Phong nói.
Được biết, ngày 30/11/2011, UBND tỉnh Sơn La có Thông báo số 201/TB-UBND về kết luận của ông Bùi Đức Hải, Phó chủ tịch UBND tỉnh, đồng ý quy mô và các nội dung của dự án xây dựng NMGT Sơn La công suất 500.000 tấn/năm. Qua đó, yêu cầu Công ty cổ phần Gang thép Sơn La sớm hoàn thiện báo cáo đánh giá tác động môi trường để trình cấp có thẩm quyền thẩm định và phê duyệt; hoàn thiện dự án, phê duyệt dự án và trình các cấp có thẩm quyền cấp giấy chứng nhận đầu tư, giấy phép xây dựng…
Tuy nhiên, ông Triệu Văn Cơ, Trưởng phòng Xúc tiến đầu tư (Sở Kế hoạch và Đầu tư Sơn La) khẳng định: “Chúng tôi chưa nghe thông tin chính thức nào về dự án xây dựng NMGT công suất 500.000 tấn/năm. Hiện, hồ sơ lưu tại Sở vẫn là dự án công suất 150.000 tấn/năm đã được phê duyệt”.
Còn bà Cẩm Thị Ngọc, Giám đốc Sở TNMT tỉnh Sơn La cho biết: “Có lẽ công ty này cũng chẳng muốn làm nữa (!). Sở đã yêu cầu nhiều lần, đề nghị công ty sau khi lập hồ sơ xin cấp phép thăm dò, lập hồ sơ phê duyệt trữ lượng khoáng sản thì lập báo cáo đánh giá tác động môi trường nhưng sau khi hết thời gian thăm dò từ tháng 12/2010 đến nay, công ty vẫn chưa có báo cáo gửi Sở”.
Trao đổi với phóng viên, ông Cẩm Ngọc Minh, Chủ tịch UBND tỉnh Sơn La cho biết: “NMGT nếu xây dựng quy mô nhỏ thì không hiệu quả kinh tế. UBND tỉnh đang yêu cầu chủ đầu tư lập đề án lại, cùng với đó là kiểm tra, xem xét năng lực thực hiện dự án của doanh nghiệp này”.
Dư luận đặt câu hỏi, tương lai của Cụm công nghiệp Mường La sẽ đi về đâu và dự án trọng điểm NMGT Sơn La còn “đắp chiếu” đến bao giờ? Câu trả lời xin dành cho Công ty cổ phần Gang thép Sơn La, chính quyền và các ngành chức năng Sơn La.
Thành Vinh
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét